يكى از جالب ترين و شيرين ترين جشنهاى مردم كردستان, جشنهاى عروسى مى باشد.
هنگامى كه دخترى مورد پسند پسرى واقع مى شود, بلافاصله موضوع با پدر و در صورت فقدان پدر با دايى و عمو در ميان گذارده مى شود. آنان نيز با ريش سفيدان طايفه خود تماس گرفته و از طرف ريش سفيدان, نماينده اى به خانواده دختر مراجعه مى كند. در صورتى كه پدر دختر موافق اين وصلت باشد, بلافاصله ريش سفيدان با پدر داماد به خانه دختر رفته, روز عقد تعيين شده و با رعايت مقررات مذهبى و سنتى مراسم عقد انجام مى شود.
به گزارش سایت دوشیزه به نقل از نشریات حوزه علمیه قم؛ روز عقدكنان , عده اى از بزرگان خانواده داماد, اسب يدك را مى آرايند و به خانه عروس مى روند و با آداب خاصى, دختر را سوار بر اسب مى كنند و به طرف خانواده داماد حركت مى دهند و در مسير او ساز و دهل مى زنند.
در صورتى كه در مقابل دخترى كه گرفته اند دخترى داده باشند, مسير حركت دو عروس را به گونه اى انتخاب مى كنند كه در ميان راه بتوانند دو عروس را مبادله كنند, يكى را تحويل بدهند و ديگرى را تحويل بگيرند.
در پى هر عروس, يك مرد و يك زن از سوى خانواده عروس, مى توانند همراه عروس به خانه داماد بروند. در ميان طوايف كرد رسم است كه خانواده هاى عروس و داماد هداياى خود را فقط به پسر يا دختر (عروس و داماد) مى دهند. به اين معنا كه خانواده عروس, پول نقد, طلا, پارچه و گاو و گوسفندى را كه مى خواهند هديه بدهند به عروس, و خانواده داماد به داماد مى دهند و هر يك از زوجين اختيار ثروت خود را دارند. به اضافه آنكه تإمين هزينه زندگى بر عهده مرد است اما كمتر زنى در ميان طوايف كرد پيدا مى شود كه اختيار مالش را به همسرش ندهد, زيرا در ميان اين جماعت زن طلاق دادن يك ننگ است.
به محض نزديك شدن كاروان عروس به خانه داماد, داماد و اطرافيانش, با تيراندازيهاى هوايى و حركات نمايشى روى اسب و ساز و نقاره به استقبال عروس مى روند و او را با احترام فراوانى به خانه داماد مىآورند و مدت 3 تا 7 روز و شب (بسته به توان مالى داماد) در خانه داماد ضيافت است و به وسيله ميوه و شيرينى و غذا از مهمانان پذيرايى مى شود و هزينه اين مراسم ميان اقوام داماد سرشكن مى شود.
در گذشته يكى از مراسم لازم الاجرا آزمايش نيروى بدنى داماد بود. به همين منظور نزديكان عروس و داماد همگى سوار اسب شده و در ميدان خارج روستا يا دور از حوالى سياه چادرها دايره وار داماد را در ميان مى گرفتند و به او حمله مى كردند.
داماد بايد با تهور و شجاعت هم خود را از حلقه محاصره نجات مى داد و هم به عروس كه سوار اسب ديگرى بود, نزديك شده, او را از روى زين اسب بلند مى كرد و ترك اسب خود مى نشاند و فرار مى كرد. اطرافيان عروس به تعقيب داماد مى پرداختند و اگر به او مى رسيدند و عروس را از او پس مى گرفتند بى لياقتى داماد ثابت و اين مراسم يك ماه بعد مجددا تكرار مى شود. داماد ناچار بود در تمام مدت به تمرين بپردازد تا اسباب سرشكستگى خانواده اش نشود.
رسم ديگرى كه قبلا بوده اما اين روزها تقريبا منسوخ شده اين بوده كه خانواده داماد در ظرفهاى بزرگ, سركه و شيره را مخلوط مى كردند و به تعداد اطرافيان عروس قاشق چوبى فراهم مى كردند و آنان پس از خوردن سركه و شيره قاشقهاى چوبى را به خانه عروس مى برند و اين سنت كنايه از آن بوده كه در خانه شوهر ترشى (سركه) با شيرينى (شيره) همراه است و عروس بايد با تلخ و شيرين زندگى همسرش بسازد.
اين روزها از سركه و شيره خبرى نيست اما هنوز هم خانواده عروس قاشقهاى چوبى را از خانواده داماد مى گيرند و به خانه عروس تحويل مى دهند.
در گذشته ميان ايلات و طوايف كرد, رسم چنان بود كه دختران هر طايفه را به پسران همان طايفه مى دادند و به هيچ وجه راضى به ازدواج دخترشان با غير نمى شدند.
انتخاب همسر, در ميان كردان كوچ نشين, معمولا در مناطق ييلاق كه چادرها را نزديك يكديگر بر پا مى كردند صورت مى گرفت و پسر و دختر, هنگام كارهاى جمعى و مشترك با هم آشنا مى شدند و پسر بعد از انتخاب دختر دلخواه خود موضوع را با خانواده اش در ميان مى گذاشته و آنان به خواستگارى مى رفتند.
مراسم خواستگارى بدين گونه است كه مادر يا خواهر داماد و يا هر دو به بهانه اى به خانه دخترى كه مورد توجه پسرشان قرار گرفته مى روند, ساعتى مى نشينند و سپس بى آنكه در مورد خواستگارى حرفى بزنند, خداحافظى مى كنند و به خانه يا چادر خود برمى گردند.
زن, از محسنات و احتمالا معايبى كه در دختر ديده با شوهر خود صحبت مى كند و بعد در صورتى كه محاسن عروس بر معايب او بچربد, پدر تصميم مى گيرد دختر را براى پسرش خواستگارى كند و در روزى كه ساعت مناسب است, پدر داماد به اتفاق چند نفر از بزرگتران طايفه به ديدن پدر دختر مى روند و با او مذاكره مى كنند.
در صورتى كه پدر دختر به دلايلى با اين ازدواج مخالف باشد, بهانه مىآورد و پذيرايى مناسبى از خواستگاران نمى كند اما اگر نظر موافق داشته باشد از همان ديدار در جلسه در مورد شيربها و مهريه ـ كه عبارت از مقدارى پول, چند رإس گوسفند و مقدارى پارچه است ـ صحبت مى شود. در مورد جهيزيه كه رخت و رختخواب و فرش و ضروريات زندگى است نيز به توافق مى رسند و پس از آن تاريخ عقد نامزدى و عروسى را معين مى كنند.
تاریخ درج: 1394/12/20
دانلود مقاله